In de gemeenten rond Amsterdam zien we dat wethouders veel mooie plannen over grote aantallen nieuwe woningen presenteren. En terecht. Maar wat minder de publiciteit haalt, is dat we in de praktijk vervolgens veel vertraging zien in de planvorming. Bijvoorbeeld omdat er te weinig kundige ambtenaren over zijn, die het realiseren van deze plannen moeten begeleiden. Vaak waren de betreffende afdelingen te sterk gekrompen in de crisis, maar hebben nadien ook veel goede ambtenaren een overstap naar een commerciële werkgever gemaakt.
Met veel bombarie worden nu vaak kleine plannen onthuld, waarin ook nog trots wordt vermeld dat er ook een handvol sociale koop- of middenhuurwoningen wordt gerealiseerd. Of erger: er worden tè kleine woningen gepland, die alléén verkopen in de huidige krapte. Maar dit is wederom symboolpolitiek en zijn helaas druppels op een gloeiende plaat. Elk gezin verdient een fatsoenlijke woning. En óók met die paar regionale projecten die wel wat grootschaliger zijn, herstelt u niet wat tijdens de crisis verkeerd is gedaan. Dat lost u alleen op met bestendig langdurig beleid. Beleid dat over stadsgrenzen heen kijkt.
Vertraging bij het plannen maken is niet het enige probleem. Door het grootschalig stilleggen van bouwplannen zijn er nu te weinig bouwvakkers om een inhaalslag te kunnen maken. Hierdoor voorspellen aannemers dat bouwkosten de komende jaren met minimaal 10% per jaar zullen stijgen. Stel dat bouwkosten de helft van de kosten van een nieuwe woning zijn (grondkosten is grofweg de andere helft), dan betekent alleen dit al dat een nieuwbouwwoning de komende jaren 5% per jaar duurder wordt.
Er is maar één manier om tot bestendige oplossingen te komen. Voor een woningmarkt waar vraag en aanbod in evenwicht is. En dat is het bijbouwen van veel woningen voor alle lagen van de bevolking. Snelheid is dus geboden, maar laten we niet weer de fout maken van snelle lange rijen saaie woningen met weinig diversiteit en weinig groen. Want dat zijn de woningen waar in toekomstige slechtere tijden de klappen zullen vallen. In de crisis hebben we namelijk wel geleerd hoe we mooie en aantrekkelijke plannen kunnen maken die altijd verkopen.
Laten we dàt vasthouden, want daar wordt de woningmarkt pas echt sterker van – in goede èn in slechte tijden.